Jak zapisać logo? Formaty grafiki wektorowej i rastrowej
Tworzenie grafik komercyjnych wymaga pewnej wiedzy. Narysowanie logo firmy czy banera reklamowego w programie graficznym to zasadnicza część zadania. Żeby jednak obraz mógł spełnić swoją rolę, trzeba wybrać odpowiedni typ grafiki i format pliku. Poszczególne formaty grafiki wektorowej lub rastrowej mogą mieć odmienne zastosowanie. Czym różni się grafika wektorowa od rastrowej i jakie rozszerzenia plików graficznych są wybierane najczęściej? Warto zapoznać się z tematem, zanim zaczniemy projektować logo swojej firmy.
Plik wektorowy a rastrowy – porównanie
Rozróżnienie między grafiką wektorową a rastrową jest kluczowe, gdy tworzymy obrazy przeznaczone do druku. Zarówno grafik, jak i klient powinni znać najważniejsze cechy obu rodzajów plików. Dzięki temu unikniemy nieporozumień między stronami, a powstała grafika będzie użyteczna.
Grafika rastrowa jest znana wszystkim użytkownikom komputera. Wszystkie obrazy i zdjęcia, które znajdujemy w Internecie i które mają określoną rozdzielczość, są plikami rastrowymi. Opierają się na prostokątnej siatce pikseli o ustalonych wcześniej wymiarach. Grafika rastrowa sprawdza się w przypadku obrazów wyświetlanych na stronach internetowych lub drukowanych na niewielkich formatach.
- Ograniczeniem grafiki rastrowej jest odgórnie określony rozmiar, którego zmiana wiąże się z utratą jakości. Jeśli spróbujemy znacznie powiększyć fotografię, by móc wydrukować ją na banerze lub plakacie, obraz będzie rozmyty. Widoczne piksele i poszarpane krawędzie obrazu wyglądają nieestetycznie. Z kolei pomniejszenie obrazu trwale pozbawi go drobnych szczegółów, które mogą mieć wpływ na odbiór grafiki.
- Jedną z zalet grafiki rastrowej jest niewielka waga pliku. Część formatów pozwala na wysoką kompresję, dzięki czemu fotografia o dużych rozmiarach nie będzie zajmowała wiele miejsca na dysku. Ponadto, grafika rastrowa jest obsługiwana przez każde urządzenie elektroniczne z wyświetlaczem.
- Najpopularniejsze programy do tworzenia obrazów rastrowych to: Adobe Photoshop, GIMP, Paint Shop Pro, Microsoft Paint, Pixel.
Pliki rastrowe zapisujemy najczęściej w formatach PNG, JPG, GIF, TIFF i PSD.
Grafika wektorowa jest dobrym wyborem, jeśli planujemy drukować obraz w dużych formatach lub często zmieniać jego rozmiar. Dotyczy to przede wszystkim logo firmy, które powinno być uniwersalne. Taka grafika jest zbudowana z jednokolorowych kształtów i linii krzywych nieograniczonych przez piksele. Ich zapis opiera się na funkcjach matematycznych, określających proporcje i odległości między elementami obrazu.
- Grafika wektorowa może być dowolnie skalowana bez pogorszenia jakości. Stosując formaty grafiki wektorowej mamy więc pewność, że logo będzie wyglądać tak samo schludnie na wizytówce, stronie internetowej, opakowaniu produktu i billboardzie. Ta właściwość przydaje się też w przypadku ikon aplikacji, których rozmiar zależy od rozdzielczości ekranu.
- Najpopularniejsze programy do tworzenia grafiki wektorowej obejmują: Adobe Illustrator, Inkspace, Corel Draw i DrawPlus.
Formaty zapisu grafiki wektorowej to między innymi PDF, AI, CDR, PDF i SVG.
Czy można powiększyć grafikę rastrową bez strat na jakości?
W pewnych okolicznościach jest możliwe bezstratne powiększenie obrazu rastrowego. Dotyczy to tylko plików otwartych, których formatem jest np. PSD lub TIFF. Muszą one zawierać ścieżki i krzywe, które pozwalają zapisać ten sam obraz w większej rozdzielczości. Zasada ich działania jest podobna, co w przypadku grafiki wektorowej. Różnica jest taka, że eksportujemy nowy plik rastrowy, który nie nadaje się do dalszego skalowania. Można także posłużyć się obiektami inteligentnymi, które łączą obraz z plikiem źródłowym, tak że jego pomniejszenie nie powoduje utraty oryginalnych danych i można przywrócić go do maksymalnego rozmiaru.
Czym są pliki otwarte i spłaszczone?
Formaty grafiki wektorowej i rastrowej mają różne cechy. Odróżnia je między innymi to, czy wyeksportowany plik jest spłaszczony, czy otwarty. Wynika to także z intencji grafika – można zapisać obraz spłaszczony także w formacie, w którym powstawał projekt graficzny. Formaty plików graficznych, które zawsze zawierają obraz płaski, to PNG, JPG, GIF i BMP. W przypadku innych formatów nie jest to oczywiste, lecz zależy od stanu pliku.
Otwarty plik wektorowy lub rastrowy można edytować po otwarciu. Mamy wtedy dostęp do wszystkich warstw i możemy przesuwać oraz edytować elementy na obrazie. Przykładem jest rysunek wektorowy w formacie AI czy PDF, którego twórca nie scalił ze sobą warstw. Formaty grafiki rastrowej, w których można zapisać plik otwarty, to np. XCF lub PSD. W ten sposób przekazuje się wersje robocze obrazów, które mają zostać dopracowane.
Spłaszczony plik graficzny nie zawiera już informacji na temat warstw, położenia elementów czy pól tekstowych. Nie można go więc swobodnie edytować, zachowując tło obrazu. Wybierając rozszerzenia plików graficznych takie jak JPG czy PNG, nie pozostawiamy odbiorcy pliku możliwości jego korekcji. Dlatego pliki spłaszczone to poglądowe lub ostateczne wersje grafik, przeznaczone do druku lub umieszczenia w Internecie.
Popularne formaty obrazów wektorowych
Znając różnice między obrazami wektorowymi i rastrowymi oraz plikami spłaszczonymi i otwartymi, można wybrać odpowiedni format dla logo. Decyzja może zależeć od programów, którymi posługują się klient i grafik lub od właściwości formatu. Jaki format wektorowy będzie najlepszy? Oto lista najczęściej wybieranych:
- PDF – Portable Document Format. Choć format ten używany jest głównie do tworzenia dokumentów, można w nim zapisać obraz wektorowy. Służy do przesyłania, przenoszenia i prezentacji tekstów oraz grafik. Można go otworzyć na każdym urządzeniu, nawet w przeglądarce internetowej. Dzięki temu sprawdza się np. wtedy, gdy chcemy przesłać klientowi roboczą lub ostateczną wersję obrazu. Nie otrzyma pliku, którego nie będzie mógł otworzyć, lecz łatwo sprawdzi zawartość. Plik w PDF może zawierać obraz spłaszczony lub otwarty, edytowalny w różnych programach graficznych. To optymalny format dla gotowego logo.
- SVG – Scalable Vector Graphic. Ten format jest często wykorzystywany na stronach internetowych. Podobnie jak inne formaty grafiki wektorowej, pozwala zapisać plik otwarty. Nie jest jednak przypisany do programu, w związku z czym można utracić niektóre informacje o obrazie (np. zastosowanie efektów wizualnych w Adobe Illustrator). Zaletą formatu SVG jest możliwość animacji. Jest kompatybilny z JavaScript, HTML i CSS. Pliki w tym formacie można otworzyć w różnych programach do edycji grafiki wektorowej.
- EPS – Encapsulated PostScript. To kolejny format zapisu grafiki wektorowej, lecz posiadający ograniczenia. Może zawierać grafikę 2D i tekst; posiada też podgląd w formacie mapy bitowej. W EPS zapiszemy tylko pojedynczą stronę obrazu, której obszar jest zdefiniowany. Nie jest to więc najlepszy format do zapisu plików otwartych, lecz jest otwierany przez większość programów graficznych. Doskonale nadaje się do druku, gdyż rozpoznaje ustawienia drukarek.
- AI – Adobe Illustrator Artwork. Domyślny format Adobe Illustratora pozwala zapisywać projekty grafiki wektorowej. Pliki przesyłane w tym formacie są zwykle otwarte i przeznaczone do dalszej pracy. Maksymalna rozdzielczość eksportowanego obrazu wynosi 16383 x 16383 px.
- CDR – Corel Draw. Wewnętrzny format programu CorelDraw ma podobne przeznaczenie, co AI. Jest obsługiwany przez dedykowany program i służy do zapisywania plików otwartych. Używany jest na etapie tworzenia grafiki, lecz nie zaleca się przesyłania plików w tym formacie innym osobom. Nie można ich bowiem otworzyć w programach firmy Adobe. Do zapisania logo stworzonego w CorelDraw warto wykorzystać format PDF.
Popularne formaty grafiki rastrowej
Jeśli chcemy zapisać obraz rastrowy, od formatu będzie zależała jego jakość i poziom kompresji. Oto formaty, które służą do zapisywania otwartych lub płaskich grafik rastrowych:
- PSD – Photoshop Document. Format domyślny programu Adobe Photoshop służy do przechowywania grafiki rastrowej. Maksymalna rozdzielczość wynosi 300000 x 300000 px, a waga nie może przekroczyć 2GB (cięższe pliki zapiszemy w formacie PSB). W formacie PSD zwykle zapisujemy i przesyłamy niedokończone projekty graficzne, a więc pliki otwarte.
- TIFF – Tagged Image File Format. Jest to format nieprzypisany do żadnego programu. Jego uniwersalność polega na tym, że jest obsługiwany przez większość aplikacji i pozwala zapisywać pliki spłaszczone i otwarte. Częściej służy do przekazywania obrazów płaskich (np. gotowych projektów banerów czy plakatów) do druku. W pliku otwartym zostaną zachowane warstwy, ścieżki i efekty wizualne. TIFF zawiera także informację na temat trybu kolorów (CMYK lub RGB). Jeśli zastosowano tryb CMYK, nieobsługujące go aplikacje mogą pokazać barwy ostrzejsze niż w rzeczywistości.
- JPG/JPEG – Joint Photographic Experts Group. Jak wskazuje nazwa, ten format jest zwykle używany do zapisu fotografii. Dzięki regulacji poziomu kompresji w skali od 1 do 100 pozwala zmniejszyć wagę pliku według uznania. Skutkiem kompresji jest jednak gorsza jakość obrazu. Pliki JPG zawsze będą spłaszczone, gdyż format ten nie obsługuje warstw. Ponieważ służy do zapisu zdjęć i obrazów o bogatej kolorystyce, podobnie jak TIFF zawiera informację o trybie kolorów. Dobrze sprawdza się w druku.
- PNG-8 i PNG-24 – Portable Network Graphics. W formacie PNG można zapisywać grafiki rastrowe wysokiej jakości i o małej wadze (PNG-24 wykorzystuje 16 mln kolorów, PNG-8 tylko 256). Kompresja jest bezstratna – format ten jest idealny do zapisu prostych grafik i cyfrowej sztuki. Obsługuje przezroczystość, dzięki czemu można zapisać obraz bez tła i łatwo nanosić go na kolejne grafiki.
- GIF – Graphics Interchange Format. Znany z krążących w sieci obrazków format GIF jest zwykle wykorzystywany do tworzenia animowanych grafik, choć mogą być też statyczne. Jego wadą jest niewielka paleta barw (256 kolorów).
Praktyczne logo, przeznaczone do użytku poza Internetem, powinno być wektorowe. Wtedy otrzymamy najlepszą jakość druku – nie tylko na papierze, lecz także na gadżetach reklamowych. Najpopularniejsze formaty grafiki wektorowej obsługuje darmowy program Inkscape oraz specjalistyczne programy graficzne, np. Adobe Illustrator czy CorelDraw.